Trong bức tranh sơn thủy hùng vĩ của thi ca Việt, những khóm tre gầy guộc nhưng vững chãi đã trở thành một biểu tượng kiêu hãnh và bất khuất. Bài thơ “Tre Việt Nam” của Nguyễn Duy đã khắc họa một bức chân dung sống động về loài cây giản dị mà vĩ đại này, khơi dậy trong lòng người đọc những cảm xúc dạt dào.
Mở đầu bài thơ, tác giả giới thiệu về sự giản dị, gần gũi của tre: “Trăm năm trong cõi người ta”. Tre gắn bó với con người qua bao thăng trầm, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống thường nhật. Những câu thơ tiếp theo khắc họa hình ảnh tre chịu đựng gian khổ, vươn lên giữa đất đá cằn cỗi: “Chưa lên đã chịu nòi cong”, “Mọc thẳng lên trời, xanh cả rừng”. Không chỉ vậy, tre còn mang trong mình sức mạnh kiên cường, chống chọi với bão giông: “Rễ bám chặt vào trong lòng đất”, “Những cây tre đứng như hàng chiến sĩ”.
Tuy nhiên, bên cạnh sự kiên cường, bài thơ còn thể hiện khía cạnh mềm mại, thanh thoát của tre: “Gió thổi gió lay mà vẫn đứng thẳng /Dáng tre vươn cao, ngất trời xanh”. Mỗi khóm tre là một cá thể đơn lẻ, nhưng khi đứng cùng nhau lại tạo thành một bức tường thành bất khả xâm phạm. Sự đoàn kết này là biểu tượng của sức mạnh tập thể, của tinh thần yêu nước của dân tộc Việt Nam.
Bài thơ kết thúc bằng những câu thơ vang dội: “Đất nước lớn lên khi dân mình biết chắc /Một nhánh tre thôi chăng đã là vàng”. Tre không chỉ là một loài cây, mà còn là một ẩn dụ cho phẩm chất của con người Việt Nam. Tre trải qua bao gian khó, vẫn vươn lên mạnh mẽ, chính là biểu tượng cho ý chí kiên cường, bất khuất của dân tộc chúng ta.