Khổ thơ mở đầu của “Gặp lá cơm nếp”:
“Lúa chín rồi, bao hạt ngọc vàng tươi
Giục mẹ già đi gặt sớm mai thôi
Đồng rộng mênh mông, thơm mùi đất mới
Hạt ngọc đổ vào nong, trắng xóa cả trời”
Đây là một bức họa thủy mặc tuyệt đẹp khắc họa cảnh thu hoạch lúa chín. Những bông lúa vàng rực như những viên ngọc quý, vươn mình đung đưa trong làn gió nhẹ. Mẹ già cần mẫn gặt từng bông lúa, để lại những vạt cỏ xanh mướt, tỏa hương đất mới thoảng nhẹ. Hạt lúa đổ vào nong, trắng xóa như những đám mây bồng bềnh, xóa nhòa cả đất trời.
Khổ thơ thứ hai:
“Rơm rạ vàng, như tơ xốp trên tay
Nón lá nghiêng nghiêng, che nắng cho ai
Hạt lúa rơi, gieo mầm cho vụ tới
Sức mẹ già, nuôi lớn cả đàn con”
Những bó rơm rạ màu vàng óng như những sợi tơ mềm mại, che chở cho bàn tay của mẹ. Hình ảnh nón lá nghiêng nghiêng gợi lên dáng vẻ tảo tần của người nông dân, miệt mài lao động dưới nắng gắt. Hạt lúa rơi xuống như những lời hẹn của mùa màng, hứa hẹn một vụ mùa bội thu trong tương lai. Sức khỏe của mẹ già có lẽ đã cạn kiệt, nhưng tình yêu thương vô bờ bến của mẹ vẫn nuôi lớn cả đàn con.
Bài thơ “Gặp lá cơm nếp” của Nguyễn Bính là một khúc ca ngợi tình yêu lao động của người nông dân và công lao to lớn của người mẹ. Khổ thơ mở đầu và khổ thơ thứ hai vẽ lên một bức tranh sinh động về cảnh thu hoạch lúa chín, với những hình ảnh thơ mộng và giàu chất trữ tình.