Cánh Chim Chiều: Một Biểu Tượng Mờ Buồn
Trong bức họa thơ “Tràng Giang” của Huy Cận, cánh chim chiều hiện lên mờ ảo giữa không gian sông nước mênh mông:
> “Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa
> Lòng quê dợn dợn: sóng chiều xa”
Cánh chim nhỏ bé cô đơn, nằm nghiêng giữa bầu trời nhuốm màu hoàng hôn. Hình ảnh này gợi lên nỗi cô đơn và bất lực của con người trước sự rộng lớn vô tận của thiên nhiên. Những cánh chim như những chiếc lá mỏng manh, trôi nổi vô định giữa dòng thời gian bất tận.
Biểu tượng cánh chim chiều trong “Tràng Giang” cũng gợi đến sự cô đơn và lạc lõng của con người giữa cuộc đời. Cánh chim lẻ loi trên bầu trời xa lạ, không có điểm tựa, không hướng đi rõ ràng. Những cánh chim ấy chính là hình ảnh ẩn dụ cho những tâm hồn phiêu bạt, lạc lối giữa dòng đời đầy biến động.
Khác với cánh chim chiều trong “Tràng Giang”, hình tượng hạc vàng bay đi trong “Hoàng Hạc Lâu” của Thôi Hiệu mang một ý nghĩa khác:
> “Hạc vàng bay đi còn mất dạng
> Bạch Đằng Giang tựu đó mà nên”
Hạc vàng, một loài chim cao quý và thanh cao, tượng trưng cho sự tự do và bay bổng. Sự ra đi của hạc vàng trong bài thơ đánh dấu một sự thay đổi lớn lao, một sự từ bỏ những ước mơ và hoài bão.
Cảnh chim bay đi gợi lên nỗi buồn và nuối tiếc của tác giả. Dòng sông Bạch Đằng, nơi hạc vàng từng tung cánh, giờ chỉ còn là một dòng sông lạnh lẽo và buồn tẻ. Sự bay đi của hạc vàng như một lời nhắc nhở về sự vô thường và ngắn ngủi của cuộc đời.
Cả cánh chim chiều trong “Tràng Giang” và hạc vàng trong “Hoàng Hạc Lâu” đều là những biểu tượng mạnh mẽ trong thơ ca Việt Nam. Những cánh chim ấy không chỉ là những hình ảnh đẹp, mà còn là những ẩn dụ sâu sắc về kiếp người, về sự cô đơn, lạc lõng và vô thường.