Phân tích, đánh giá tình cảm của tác giả với thiên nhiên trong bài thơ “Ngắm trăng” của Hồ Chí Minh
“Ngắm trăng” là một bài thơ ngũ tuyệt được Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng tác trong một đêm trăng sáng ngời giữa chốn núi rừng Việt Bắc, thể hiện tình cảm dạt dào của Người với thiên nhiên, cũng như lòng yêu nước cháy bỏng.
Ngay từ hai câu mở đầu, tác giả đã dẫn dắt người đọc vào cảnh ngắm trăng nên thơ:
“Trong tù không rượu cũng không hoa,
Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ.”
Giữa chốn ngục tù tối tăm, thiếu thốn mọi thứ tiện nghi, tù nhân Hồ Chí Minh vẫn không mất đi niềm yêu thích vẻ đẹp của thiên nhiên. Trăng đêm sáng tỏ, cảnh vật hữu tình đánh thức tâm hồn Người, tạo nên cảm hứng dạt dào. Ngay cả khi không có rượu ngon hay hoa đẹp làm bạn, Người vẫn tìm thấy niềm vui trong sự hòa hợp với tạo vật.
Tình yêu thiên nhiên của tác giả không chỉ dừng lại ở sự thưởng ngoạn đơn thuần, mà còn thấm đượm nỗi niềm đất nước:
“Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.”
Cảnh ngắm trăng trở thành một sự tương giao tâm tưởng giữa con người và thiên nhiên. Ánh trăng, qua khe cửa, dõi mắt vào Người, như muốn chia sẻ nỗi niềm và sự đồng cảm sâu sắc. Qua đó, ta thấy được tình yêu thiên nhiên của tác giả gắn liền với tình yêu đất nước, với niềm tin vào ngày mai tươi sáng.
Câu thơ kết thể hiện một phong thái ung dung, lạc quan:
“Ngân nga tiếng hát trên lầu cao.”
Dù đang trong cảnh tù đày, nhưng Người vẫn không để hoàn cảnh ngặt nghèo làm vơi đi niềm yêu đời. Ngắm trăng, tác giả cảm thấy tâm hồn thư thái, cất lên tiếng hát lạc quan, như một lời khẳng định về sự bất khuất, về niềm tin vào tương lai.
Bài thơ “Ngắm trăng” của Hồ Chí Minh không chỉ là một bài thơ ngụ tình, mà còn thể hiện tình yêu thiên nhiên sâu sắc của Người. Qua bài thơ, ta cảm nhận được tâm hồn thi sĩ lãng mạn, niềm yêu đất nước tha thiết và khí phách anh hùng bất khuất của Người. Bài thơ mãi là một tuyệt tác trong nền văn học Việt Nam, truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ người Việt Nam yêu quý thiên nhiên, yêu đất nước và sống lạc quan, yêu đời.