Sự tích bánh chưng, bánh dày
Ngày xưa, vào thời các vua Hùng dựng nước, có một người con trai tên là Lang Liêu, được vua cha rất mực yêu thương. Khi vua Hùng lớn tuổi, muốn truyền ngôi cho con nhưng còn băn khoăn không biết chọn ai trong số 20 người con trai của mình.
Một hôm, vua Hùng triệu tập các hoàng tử vào cung và phán rằng: “Ta già rồi, muốn truyền ngôi cho con sao cho xứng đáng với tổ tiên. Ai tìm được của ngon, vật lạ dâng lên ta, ta sẽ truyền ngôi cho”.
Các hoàng tử hào hứng lên đường đi tìm của ngon vật lạ. Lang Liêu không biết tìm kiếm như thế nào, nên buồn bã ngồi bên bờ suối. Thấy vậy, một cụ già xuất hiện và hỏi: “Hoàng tử phiền lòng vì chuyện gì vậy?”.
Lang Liêu kể lại cho cụ già nghe. Cụ già bảo: “Ta có một kế này, cháu hãy làm đi rồi sẽ có của ngon vật lạ dâng vua cha”.
Cụ già dặn Lang Liêu lấy nếp làm bánh vuông tượng trưng cho đất, lấy đậu xanh làm bánh tròn tượng trưng cho trời. Lang Liêu nghe theo và làm hai loại bánh như lời cụ già dặn.
Đến hẹn, các hoàng tử dâng lên vua cha những lễ vật mình tìm được. Lang Liêu dâng hai loại bánh của mình. Vua Hùng nếm thử rồi tấm tắc khen ngon. Ngài hỏi Lang Liêu về ý nghĩa của mỗi loại bánh. Lang Liêu bèn thuật lại lời cụ già.
Vua Hùng vui mừng vì Lang Liêu không chỉ tìm được của ngon vật lạ mà còn hiểu được ý nghĩa sâu sắc đằng sau. Ngài bèn truyền ngôi cho Lang Liêu, tức là vua Hùng thứ 6. Lang Liêu lấy tên hai loại bánh là bánh chưng và bánh dày.
Từ đó, bánh chưng và bánh dày trở thành món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên Đán. Bánh chưng tượng trưng cho đất đai trù phú, bánh dày tượng trưng cho bầu trời bao la. Hai loại bánh này gắn liền với câu chuyện lịch sử về sự tích dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.
Ngoài ra, còn có một truyền thuyết khác kể rằng: Bánh chưng và bánh dày là do nàng Âu Cơ nặn để cho các con trai ăn. Nàng nặn bánh chưng tượng trưng cho đất vuông, bánh dày tượng trưng cho trời tròn. Các con trai vì tranh nhau ăn bánh mà quên mất lời dặn của mẹ, khiến Âu Cơ phải buồn bã bỏ đi.
Cả hai truyền thuyết đều mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc, nhắc nhở chúng ta về nguồn gốc và truyền thống của dân tộc. Bánh chưng và bánh dày đã trở thành biểu tượng của Tết Nguyên Đán, là món ăn không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt Nam, thể hiện sự sum vầy, đoàn kết và biết ơn tổ tiên.