Kiều ở Lầu Ngưng Bích: Phân tích sáu câu thơ đầu
“Buồn trông cửa bể chiều hôm,
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.”
Phân tích:
Sáu câu thơ đầu trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du miêu tả một bức tranh thiên nhiên buồn và cô đơn, phản ánh tâm trạng của Kiều khi bị giam lỏng tại Lầu Ngưng Bích.
1. Nhìn ra biển:
Câu thơ đầu tiên, “Buồn trông cửa bể chiều hôm,” giới thiệu bối cảnh của bài thơ, nơi Kiều hướng mắt ra cửa sổ nhìn ra biển. Thời điểm “chiều hôm” gợi lên cảm giác buồn bã và cô đơn, vì đó là lúc ngày tàn và màn đêm chuẩn bị buông xuống.
2. Thuyền ở xa:
Câu thứ hai tiếp tục nỗi buồn đó bằng hình ảnh “thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa.” Con thuyền là biểu tượng của sự tự do và hy vọng, nhưng ở đây nó chỉ là một con thuyền xa lạ, khuất dần trên đường chân trời. Nó nhắc nhở Kiều về sự cách biệt và cô lập của nàng.
3. Nước trôi:
Câu thứ ba, “Buồn trông ngọn nước mới sa,” chuyển sự tập trung từ biển sang sông. “Ngọn nước mới sa” là nước mới chảy tới, nhưng nó lại mang theo những cánh hoa trôi “man mác biết là về đâu.” Hình ảnh này gợi lên sự vô định và bất lực của Kiều, trôi dạt trong số phận mà nàng không thể kiểm soát.
4. Cỏ rầu rầu:
Câu thứ tư, “Buồn trông nội cỏ rầu rầu,” mở rộng bức tranh thiên nhiên buồn bã ra khỏi tầm nhìn của Kiều. “Nội cỏ rầu rầu” là cánh đồng cỏ ủ dột, héo úa. Nó tượng trưng cho tâm trạng ảm đạm và vô vọng của Kiều.
5. Màu xanh ngắt:
Câu thứ năm và thứ sáu, “Chân mây mặt đất một màu xanh xanh,” hoàn thiện bức tranh bằng cách mô tả cảnh vật xung quanh Kiều. Màu xanh ngắt của chân trời và mặt đất tạo nên một sự bao la, vô tận, khiến cho nỗi buồn của Kiều càng trở nên cô đơn và không lối thoát.
Kết luận:
Sáu câu thơ đầu trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du tạo nên một bức tranh thiên nhiên buồn bã và cô đơn, phản ánh tâm trạng đau đớn và vô vọng của Kiều khi bị giam lỏng tại Lầu Ngưng Bích. Bằng cách sử dụng hình ảnh biểu tượng và ngôn ngữ gợi cảm, Nguyễn Du đã miêu tả thành công cảm xúc của Kiều, khiến độc giả đồng cảm sâu sắc với số phận bi thảm của nàng.