Khổ thơ mở đầu tuyệt tác “Quê hương” của Tế Hanh
Trong muôn vàn cung bậc cảm xúc của trái tim người con xa quê, có lẽ nhớ về quê hương là nỗi niềm khắc khoải da diết nhất. Và trong những câu thơ viết về quê hương, những câu thơ về đoàn thuyền đánh cá ra khơi luôn được nhắc đến như những giai điệu ngọt ngào nhất, da diết nhất.
Khổ thơ mở đầu bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh là một bức tranh tuyệt đẹp về đoàn thuyền ra khơi đánh cá, tái hiện lại cảnh sinh hoạt giản dị, gần gũi mà cũng vô cùng thi vị của người dân làng chài:
“Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
Nhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy khoẻ
Than ôi! Biết chăng từng ngọn sóng
Giờ đang dập dồn trên thềm khơi xa?”
Đoàn thuyền ra khơi đánh cá là hình ảnh quen thuộc, bình dị ở vùng quê ven biển, nhưng qua ngòi bút tài hoa của nhà thơ Tế Hanh, hình ảnh ấy trở nên sống động và tràn đầy sức gợi.
Câu thơ mở đầu “Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ” tạo nên không khí rộn ràng, nhộn nhịp của làng chài khi đón đoàn thuyền đánh cá trở về. Tiếng reo hò, tiếng cười nói rộn ràng trên bến đỗ như khúc hoan ca chào đón những người con của biển đã hoàn thành chuyến đi bình an.
Những câu thơ tiếp theo miêu tả sự sung túc, ấm no của ngư dân sau mỗi chuyến ra khơi: “Nhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy khoẻ”. Biển lặng, cá đầy là ước mơ, là niềm vui lớn lao của những người dân làng chài. Biển lặng thì thuyền mới ra khơi an toàn, cá đầy thì chuyến đi mới bội thu, cuộc sống ngư dân mới ấm no, hạnh phúc.
Tuy nhiên, bức tranh về đoàn thuyền đánh cá ra khơi không chỉ có niềm vui, sự sung túc, mà còn có cả nỗi lo lắng, trăn trở của những người ở lại trên bờ. Câu thơ “Than ôi! Biết chăng từng ngọn sóng / Giờ đang dập dồn trên thềm khơi xa?” như một lời cảnh báo về những hiểm nguy mà đoàn thuyền có thể gặp phải trên biển.
Những ngọn sóng dập dồn trên thềm khơi xa là hình ảnh ẩn dụ cho những khó khăn, thử thách mà ngư dân phải đối mặt khi ra khơi. Dù đã trở về bình an, nhưng những người ở lại vẫn không khỏi lo lắng, băn khoăn về số phận của những người thân yêu đang lênh đênh trên biển.
Khổ thơ mở đầu bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh là một bức tranh tuyệt đẹp về đoàn thuyền ra khơi đánh cá, vừa tái hiện cuộc sống sinh hoạt bình dị của người dân làng chài, vừa thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc và nỗi lo lắng, trăn trở của những người ở lại trên bờ. Bài thơ không chỉ là một bức tranh phong cảnh đẹp, mà còn là một bài ca lao động hăng say và một khúc ca tình yêu quê hương nồng nàn tha thiết.