Bi kịch của Chí Phèo: Từ thú vật trả thù đến con người tuyệt vọng
Trong những trang bi thương của văn học Việt Nam, bi kịch Chí Phèo vẫn ám ảnh người đọc bởi sự trần trụi và chua chát của nó. Khi con người rơi xuống đáy sâu của sự tha hóa, họ còn lại gì ngoài nỗi tuyệt vọng và khát khao trả thù?
Chí Phèo, đứa con hoang bị bỏ rơi từ khi mới lọt lòng, lớn lên trong hoàn cảnh cơ cực và bị xã hội ruồng bỏ. Một lần bất công tày trời đã biến anh ta thành thú vật trong mắt mọi người. Anh giết Bá Kiến, kẻ đã đẩy anh vào con đường cùng, nhưng niềm vui trả thù thoáng qua chỉ để lại trong anh một nỗi trống rỗng vô tận.
Ý thức về bản chất con người của Chí Phèo trỗi dậy sau khi gặp Thị Nở, người đàn bà xấu xí, thô kệch nhưng trao cho anh ta tình yêu thương vô điều kiện. Đôi mắt của Thị Nở như một ngọn đèn le lói trong màn đêm tuyệt vọng của anh, cho anh thấy rằng đời anh vẫn còn một tia hy vọng.
Nhưng xã hội không tha thứ cho quá khứ của Chí Phèo. Người ta vẫn coi anh là thú vật, xa lánh và khinh miệt anh. Thị Nở, người phụ nữ duy nhất yêu anh, cũng không thể vượt qua định kiến của xã hội. Hoàn cảnh nghiệt ngã đã bóp chết mọi ước mơ và khát khao sống của Chí Phèo.
Trong cơn tuyệt vọng, Chí Phèo cầm dao tự kết liễu đời mình. Cái chết của anh không chỉ là sự trả giá cho những tội lỗi của quá khứ, mà còn là tiếng kêu tuyệt vọng của một con người bị cả thế giới bỏ rơi.
Qua bi kịch Chí Phèo, Nam Cao không chỉ tố cáo tội ác của xã hội với những người bất hạnh mà còn đào sâu vào bản chất bi thảm của con người. Khi xã hội tước đi phẩm giá của một người, đẩy họ đến tận cùng của tuyệt vọng, thì chính con người đó cũng tự hủy hoại mình.
Bi kịch Chí Phèo là một lời nhắc nhở cho chúng ta về sự nguy hiểm của sự ruồng bỏ và kỳ thị. Nó cũng cho thấy rằng, ngay cả ở trong những hoàn cảnh tăm tối nhất, con người vẫn có thể khao khát sự đền bù và tình yêu thương. Tuy nhiên, khi những khao khát này bị dập tắt, sự tuyệt vọng có thể dẫn đến những hành động bi thảm và không thể cứu vãn.